Nuôi ong lấy mật theo hướng bền vững

Hiện nay, toàn tỉnh có trên 3.620 đàn ong của 145 hộ dân. Mỗi năm, sản lượng mật bình quân đạt từ 3 - 5 lít/đàn. Nghề nuôi ong tập trung ở các huyện: Phong Thổ, Than Uyên, Tân Uyên, Tam Đường, Mường Tè và thành phố Lai Châu. Ngay từ đầu mùa khô, nhiều hộ đưa đàn ong (hàng trăm thùng) đặt tại các vườn cây ăn quả trong tỉnh. Từ đó, đàn ong có môi trường thuận lợi để thu gom mật từ các loài hoa tự nhiên. Bà con phát triển rừng, cây ăn quả gắn với việc nuôi ong lấy mật theo hướng bền vững.

Anh Nguyễn Thành Trung - Giám đốc HTX Ong Vàng kiểm tra mật ong hương hoa tự nhiên.

Tam Đường là huyện có khí hậu ôn đới, cây rừng tốt tươi. Thời điểm cuối tháng ba này, nhiều loài hoa bơ, xoài, lê đua nở, thuận lợi cho đàn ong gom mật. Dưới tán cây ăn quả, người dân chủ động đặt những thùng nuôi ong lấy mật. Bà con tuyệt đối không phun thuốc bảo vệ thực vật vào thời điểm cây ăn quả nở hoa để bảo vệ đàn ong. Vì vậy, người dân nơi đây hưởng lợi “kép” từ nuôi ong lấy mật và thụ phấn cho cây sai quả. Đến nay, toàn huyện có 2.246 đàn ong với sản lượng 5.700 lít mật/năm.

Đến thăm Hợp tác xã (HTX) Ong Vàng ở Bản Hon (xã Bản Hon), chúng tôi được tận hưởng mùi hương thơm phảng phất, lan tỏa của các loại hoa rừng. Năm 2020, HTX liên kết với người dân nuôi 738 đàn ong tại 3 xã: Thèn Sin, Giang Ma và Khun Há. Thành viên HTX hướng dẫn bà con đúc kết kinh nghiệm nhân thêm ong chúa và tách đàn. Đến nay, HTX có 846 đàn ong (tăng 108 đàn so với năm 2020). HTX thu 1.200 lít mật ong/năm với doanh thu trên 500 triệu đồng. Đây là địa chỉ tin cậy cung cấp mật ong tự nhiên cho khách hàng trong nước. Bởi năm 2021, mật ong đóng chai lục giác của HTX Ong Vàng đạt OCOP 3 sao về chất lượng.

Đối với xã Khun Há (huyện Tam Đường), những năm gần đây phát triển mạnh đàn ong. Toàn xã có trên 500 đàn ong tập trung tại các bản: Sàn Phàng Cao, Lao Chải 1 và Lao Chải 2. Anh Lù A Giống ở bản Sàn Phàng Cao (xã Khun Há) tâm sự: “Năm 2020, gia đình tôi được Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện cấp 10 thùng ong. Từ đó, tôi đúc kết kinh nghiệm chăm sóc, nhân thêm ong chúa và tách đàn. Đến nay, tôi có 30 đàn ong phát triển tốt, cho lượng mật nhiều, vàng tươi và thơm ngon. Tôi bán ra thị trường với giá trung bình từ 140-150 nghìn đồng/lít. Năm qua, tôi thu lãi 30 triệu đồng tiền bán mật ong”.

Tìm hiểu, chúng tôi được biết, trên địa bàn thành phố Lai Châu có 898 đàn ong đang trong thời điểm thu hoạch mật. Đàn ong được bà con nuôi ở trang trại, gia trại, dưới tán cây ăn quả. Nhiều hộ thu nhập hàng trăm triệu đồng từ nuôi ong. Theo một số người dân gắn bó với nghề nuôi ong trên địa bàn thành phố, kinh nghiệm vắt mật ong khi trời vừa mưa xong sẽ loãng nhạt, nắng gắt mật đặc quá khó vắt. Vì vậy, bà con lựa chọn thời điểm khô, mát để vắt mật ong. Nhờ đó, nông dân thu hoạch được mật ong ngon, mầu vàng nhạt, vị ngọt thanh và hương thơm hoa phấn tự nhiên.

Để đàn ong phát triển, người dân đúc kết kinh nghiệm từ đóng thùng nuôi ong đúng kỹ thuật, duy trì 1 con ong chúa và nuôi từ 3 - 4 cầu. Thời điểm từ tháng 2 - 3 (nhiệt độ ấm áp), người dân tiến hành nhân đàn bằng cách dùng ấu trùng non làm mũ chúa, sau khi mũ chúa được 9 - 10 ngày tiến hành tách đàn. Các thao tác tách đàn được bà con thực hiện nhẹ nhàng, tránh ong đánh nhau, làm mất ổn định đàn. Chủ đàn ong luôn chú trọng kỹ thuật nuôi từ khâu chọn địa điểm, tạo chúa đến thu hoạch mật. Từ đó, đàn ong sinh trưởng, phát triển tốt, ít dịch bệnh, tăng sản lượng mật, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nông dân thu hoạch sản phẩm mật ong đến đâu, khách hàng đặt mua hết đến đó với giá ổn đình 150 nghìn đồng/lít. Chất lượng mật ong tỉnh ta được khách hàng đánh giá cao.